اگر ریزش، خشکی و سایر مشکلات موهای شما به دلیل بیماری خاصی نباشد، در این صورت، باید درصدد درمان نشانه ها برآیید. برای ترمیم موهای آسیب دیده شاید، نیاز باشد تا چند مورد از موارد زیر را امتحان کنید. با ما همراه شوید تا راهکارهای لازم را برایتان بازگو کنیم.
1- گره خوردن موها
موی آسیب دیده به راحتی گره می خورد. کوتیکول های باز شده نسبت به کوتیکول های سالم و بسته اصطکاک بیشتری ایجاد می کنند و به صورت تهاجمی تر به موهای دیگر گیر می کنند. (کوتیکول مو یا همان بیرونی ترین قسمت ساقه ی مو، از سلول های مرده تشکیل شده است. اگرچه کوتیکول بیرونی ترین لایه است، اما بدون رنگ بوده و وظیفه ی آن محافظت از ساقه ی مو است.) کمبود رطوبت رشته های مو نیز موجب گره خوردگی بیشتر می شود.
جلوگیری از گره خوردن مو و موخوره
موهایتان را با دقت شانه بزنید و گره ها را باز کنید. از پایین موها شروع و به آرامی گره ها را باز کنید و به سمت ریشه ی مو بروید. شانه کشیدن از بالا به پایین و با فشار زیاد به موها، موجب شکنندگی، آسیب طولانی مدت و همچنین وزی و بدحالت شدنشان می شود.
هرگز موهای خیستان را نباید شانه کنید. مگر اینکه حالت دار یا بسیار مجعد باشند. شما می توانید از یک شانه ی دندانه درشت برای پخش نرم کننده یا شامپوی ضد گره روی مو استفاده کنید، اما برای برس کشیدن باید صبر کنید تا موهایتان کاملاً خشک شوند، زیرا موی خیس، شکنندگی بیشتری دارد و مستعد کشیده شدن بیش از حد است و در نتیجه موجب آسیب به کل ساقه ی مو می شود.
بهتر است موهایتان را کمتر شانه بزنید. شاید عجیب به نظر برسد؛ اما موها هنگام شانه زدن، بیشتر در معرض آسیب دیدگی هستند. بهتر است موهای خود را پیش از حمام شانه کنید و در طول روز فقط در صورت ضرورت این کار را انجام دهید. دقت کنید که حتماً این کار را با ملایمت انجام دهید.
قبل از انجام فعالیت هایی که موجب گره خوردن موهایتان می شود، مانند ورزش کردن، آن ها را بالای سرتان جمع کنید یا ببافید. هنگام رانندگی در صورت امکان پنجره ها را باز بگذارید.
راه خلاص شدن از گره خوردن مو
به رطوبت موها اهمیت دهید، زیرا موهایی که فاقد چربی طبیعی باشند، معمولاً دچار خشکی، کدری، الکتریسیته ی ساکن و گره خوردگی بیشتری می شوند. موهایی که به میزان کافی آبرسانی شده باشند، به مراتب کمتر گره می خورند. در فرآیند ترمیم موهای آسیب دیده که گره می خورند، بهتر است از یک نرم کننده مو بدون نیاز به آبکشی یا اسپری ضد گره استفاده کنید.
2- موهای کدر و خشک
موهای آسیب دیده معمولاً فاقد چربی طبیعی و رطوبتی است که بیرون کوتیکول را می پوشاند. موها بدون این موارد درخشش خود را از دست می دهند
جلوگیری از خشکی و کدر شدن مو
تا جای ممکن موهای خود را کمتر بشویید. شامپوها برای از بین بردن چربی و باقی مانده ی آلودگی های جمع شده روی پوست سر طراحی شده اند، اما عملکرد شامپو به گونه ای است که چربی طبیعی ساقه ی مو را نیز از بین می برد. سعی کنید یک روز در میان یا حتی کمتر موهای خود را بشویید تا چربی ساقه ی مو در جای خود باقی بماند و رطوبت بیش از اندازه از بین نرود.
راه خلاص شدن از خشکی مو
از شامپو و نرم کننده با فرمولاسیون مخصوص موهای خشک استفاده کنید. شامپوهایی که خاصیت مرطوب کنندگی و ترکیبات شوینده ی ملایم تری دارند باعث می شوند که چربی، بیش از اندازه از بین نرود و رطوبت را به ساقه ی موهایتان باز می گردانند. دقت کنید که فقط روی پوست سر خود شامپو بزنید.
از روغن جوجوبا استفاده کنید. روغن جوجوبا می تواند موهای شما را تقویت و آبرسانی کند. معمولاً نرم کننده ها حاوی جوجوبا هستند، اما شما می توانید آن را به محصولات مویی که در اختیار دارید نیز اضافه کنید. شما همچنین می توانید انتهای موهای مرطوب خود را همراه با مقدار کمی روغن خالص ماساژ دهید.
3- موهای سوخته و وزدار
موهای وزدار نشانه ی این است که کوتیکول های مو مسطح نیستند و باز شده اند؛ همچنین می تواند به معنای آن باشد که الیاف داخلی موهای شما بیرون زده اند.
جلوگیری از وز شدن مو
موهای خود را با آب سرد بشویید. آب داغ برخلاف آب سرد، لایه بیرونی (کوتیکول) موهای شما را باز می‌کند. شست و شو با آب سرد می‌تواند به محافظت از لایه داخلی مو و حفظ چربی‌های آبرسان کمک کند.
راه خلاص شدن از موهای وز
بهترین راه برای ترمیم موهای آسیب دیده که دچار سوختگی هستند و یا وز شده اند، استفاده از محصولی مناسب است. شامپوی خیلی قوی می تواند بیش از اندازه چربی طبیعی مو را از بین ببرد. در نتیجه موهایتان به سختی شانه می شوند و بعد از خشک شدن وز خواهد شد. به دنبال شامپو و سرم ضد وزی باشید که خاصیت رطوبت رسانی دارند.
موهایتان را با سرکه ی سیب شست و شو دهید. نوع آب و محصولاتی که استفاده می کنید در تعیین میزان pH موهایتان مؤثر هستند. اگر pH موهایتان بیش از حد بالا باشد، باعث باز شدن کوتیکول مو و وزی می شود. شست و شو با سرکه ی سیب می تواند به بازگرداندن تعادل pH موها و پوست سرتان کمک کند و درخشش از دست رفته را به موهایتان بازگرداند.
از روغن آرگان استفاده کنید. این روغن مراکشی خاصیت مرطوب کنندگی فوق العاده ای دارد و سرشار از ویتامین های A و E است. همچنین اگر می خواهید موهایتان را فوراً شانه کنید یا حالت دهید این روغن می تواند از شکستن موهای شما جلوگیری کند. سعی کنید از محصولاتی استفاده کنید که حاوی آرگان باشند یا اینکه قبل از خشک شدن کامل موهایتان، انتهای آن ها را به روغن آرگان آغشته کنید.
4- موی شکننده و آسیب پذیر
موهای شکننده مانند نی به راحتی خرد می‌شوند. درمان این مشکل از سایر علائم دشوارتر است و معمولاً در موهایی رخ می‌دهد که بیش از حد تحت تأثیر مواد شیمیایی بوده‌اند.
جلوگیری از موی شکنندهوز
از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید. یک رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل مانند میوه ها، سبزی ها، غلات کامل (سبوس دار) فواید زیادی دارد. از جمله اینکه به سلامت موها کمک می کند. بیوتین، ویتامین های A و C و آهن همگی برای داشتن موهای قوی و شاداب الزامی است.
از موهای خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. طبق تحقیقات انجام شده، اگر موهایتان بیش از اندازه در معرض تابش آفتاب قرار بگیرد، احتمال شکنندگی آن ها بالا می رود. موهای روشن مانند بلوند یا سفید در برابر نور خورشید آسیب پذیر ترند. شما می توانید از یک کلاه یا وسیله ای که خاصیت محافظت در برابر UV را دارد، استفاده کنید.
از محصولاتی که حالت مو را برای مدت طولانی حفظ می کنند اجتناب کنید. این محصولات موهای شما را خشک می کنند. استفاده از برس و ابزار حالت دهنده ی مو بعد از استفاده از این محصولات نیز می تواند باعث شکنندگی بیشتر موها شود. اگر عادت دارید موهایتان را با سشوار و یا اتو مو حالت دهید، حتما قبل از آن از محافظ حرارتی مو استفاده کنید.
از رنگ کردن، دکلره کردن، صاف کردن یا فر کردن دائم و استفاده از ابزار حرارتی حالت دهنده ی مو برای موهای شکننده بپرهیزید. زمانی را به موهایتان استراحت بدهید و منتظر بمانید تا از شدت شکنندگی شان کاسته شود.
راه خلاص شدن از موی شکننده
شما می توانید از روش «بخیسان و آغشته کن» استفاده کنید. برخی از متخصصان به این روش اعتقاد زیادی دارند. برای این کار ابتدا طبق معمول موهایتان را شامپو و سپس نرم کننده بزنید. سپس موهایتان را با یک حوله خشک کنید و بعد نرم کننده ی بدون نیاز به آبکشی را استفاده کنید. بلافاصله بعد از یک روغن استفاده کنید تا رطوبت را حبس کنید. این کار باعث می شود بتوانید راحت تر موهایتان را شانه کنید و حالت دهید.
آسیب مو چیست؟
مطمئنا خیلی از بانوان عزیز به شدت از آسیب مو بیزار هستند و انواع متعددی از آن را تجربه کرده اند. به نظر خانم شبنم حضرتی مالک یکی از بزرگترین سالن های زیبایی، آسیب های وارده به مو ممکن است؛ زندگی یک خانم را تا حد بسیار زیادی تحت تاثیر قرار بدهد. اما واقعا این مشکل چیست؟ و چگونه رخ می دهد؟ برای پاسخ دادن به این سوال باید با ساختار مو و آناتومی آن آشنا شد. مو عضوی از بدن و یکی از عوامل زیبایی است که از فولیکول مو بیرون آمده و توسط یک رگ خونی ظریف تغذیه می شود. مو دارای سه لایه اصلی مدولار، کورتکس و کوتیکول که به ترتیب مغز مو، غشای مغز مو و پوشش بیرونی مو هستند؛ تشکیل شده است. هنگامی که به دلایل شیمیایی یا فیزیکی یکی از لایه های مو شکافته شود یا به ریشه آن صدمه ای وارد شود، مو آسیب پذیر می شود. نحوه آسیب وارده به مو می تواند بسته به عامل آن متفاوت باشد.
آسیب مو چند دسته است؟
آسیب مو می تواند بخش های مختلفی از مو را درگیر کند. این آسیب ممکن است به ریشه، کوتیکول یا هر سه لایه مو وارد شود. شدید ترین و بدترین نوع آسیب مو آسیب ریشه مو است. این آسیب بیشتر برای افرادی با موهای چرب یا مجعد رخ می دهد، البته برای افراد با موهای خشک نیز ممکن است؛ این اتفاق رخ بدهد. در افرادی که موهای مجعد یا چرب دارند، فولیکول های مو به دلیل عفونت های قارچی متورم و چرکی می شوند؛ که یه از عوامل آسیب به ریشه مو، بسته شدن فولیکول مو و ریزش بدون بازگشت آن ها است.
حالت دوم آسیب به ریشه مو که برای همه رخ می دهد، آسیب فیزیکی یا شیمیایی به ریشه مو است. آسیب های فیزیکی در اثر پیچاندن یا کشیدن محکم موها رخ می دهد و آسیب شیمیایی نیز حاصل استحمام در آبهای سنگین غنی از املاح و نمک است. این کار به مرور زمان ریشه مو را سست می کند و در برخی موارد می تواند باعث کم پشتی برخی از قسمتهای سر سر بشود.
مدل دیگر از آسیب مو هر سه لایه مدولار، کورتکس و کوتیکول را در بر می گیرد، بیشتر وقتی رخ می دهد که موهای خود را به شدت می پیچانید و یا مکرر و پی در پی می بافید و مو در قسمت های میانی کش آمده و پاره می شود. حالت دیگر که بسیار شایعتر است، آسیب کوتیکول مو است ،که هم شامل آسیب فیزیکی و هم شامل آسیب شیمیایی می باشند. طی این آسیب مو ابتدا فولیکول می شکافد، و در موارد شدیدتر تا مدولار مو ادامه می یابد، که این نوع آسیب مو را بیشتر با اسم موخوره می شناسیم. آسیب کوتیکول خود دارای سه سطح اصلی است که بر اساس شدت تقسیم شده اند.
در آسیب سطح یک شما حس می کنید؛ انتهای موهای شما نازک تر از ریشه مو است. در آسیب سطح دو شاهد موخوره یا مات شدن شدید موها هستید، در سطح سه موخوره با وزی شدید موها و از دست رفتن براقیت موها همراه است. ممکن است، یک خانم به طور همزمان درگیر چند نوع از آسیب مو باشد که در چنین شرایطی مراجعه به یک متخصص پوست یا آرایشگری ماهر الزامی است.
چه کارهای باعث آسیب مو می شود ؟
شاید غیر قابل باور باشد، اما مجموعه ای از فعالیت های روزانه شما به موهای شما آسیب می زند. شانه کردن بیش از حد موها کوتاه کردن مو با قیچی کند، هایلایت کردن مو، رنگ کردن آن، سشوار کشیدن، بافتن موها، رفتن به استخر، استفاده از شامپوهای نامناسب و قدم زدن در آفتاب مجموعه فعالیت های است؛ که باعث آسیب به فولیکول و کوتیکول مو می شود. ما انسانها همواره از تمام نعمت های الهی به روشی نادرست بهره می بریم و فقط وقتی آن را از دست دادیم متوجه می شویم. مطمئنا باور ندارید؛ چنین کارهای مو را تخریب می کند؛ پس با ما همراه باشید تا به شما بگوییم، چگونه این کارها باعث آسیب مو می شود؟
استفاده از شامپوی نامناسب و آسیب مو
در مقاله پیشین توضیح دادیم که مو دارای انواع متعددی است و هر کدام از انواع مو به مراقبت خاص خود نیازمند هستند. برای انتخاب یک شامپو مناسب باید به تخلخل موها و بافت پوست سر توجه شود. شامپوها از لحاظ PH متفاوت از هم هستند و ممکن است یک شامپو برای یک سر مناسب و برای دیگری مضر باشد. مثلا فردی که پوستی خشک دارد، اگر از شامپوی مخصوص موهای چرب استفاده کند؛ به فولیکول موی خود آسیب می زند و اگر عکس این نیز رخ بدهد فرد از شوره سر و در موارد نادر کم پشتی شدید موها رنج خواهد برد. علاوه بر این PH بالاتر از حد توان موها، به شدت مو را زبر می کند که باعث سایش تارهای مو به هم و در دراز مدت سبب آسیب به کوتیکول مو می شود. استفاده از شامپوی مناسب را جدی بگیرید تا از آسیب مو در امان باشید.
نور خورشید و آسیب مو
نور خورشید اگر به اندازه باشد؛ برای بدن مفید خواهد بود، اما اگر بیش از حد باشد می تواند پوست سر را نیز بسوزاند. نور خورشید رطوبت موهای شما را به شدت کاهش می دهد و اگر موهای شما متخلخل باشند، بسیار شکننده خواهند شد. بنابراین در فصول گرم و آفتابی سال سعی کنید؛ از ماسک موهای حاوی مرطوب کننده و ضد آفتاب استفاده کنید. در صورتی که پوست سر شما آفتاب سوخته شده است از روش ترمیمی اکسپلوژن بهره ببرید. اگر دوست دارید؛ با این سبک درمانی بیشتر آشنا شوید، می توانید از خانم شبنم حضرتی راهنمایی و کمک بخواهید.
آسیب مو در اثر بورس کردن
اگر از لحاظ سلامت مو در حد خوبی باشید؛ بین 80 تا 120 هزار تار مو روی سر شما خواهد بود. از بین این تار موها ممکن است روزانه 50 تا 10000 تای آنها را از دست بدهید. هنگامی که موهای خود را به طور مناسب شانه بزنید؛ تنها این موها را از دست می دهید. در حالی که اگر بیش از حد و با خشونت موهای خود را بورس کنید، علاوه بر این موها باعث کشیدگی سایر موها و در مواردی آسیب همزمان هر سه لایه مو می شوید. برای پیشگیری از آسیب مو بهتر است، هر روز یک تا دو بار موهای خود را شانه کنید؛ زود زود به حمام بروید و از وسواس بیش از حد به شانه کردن مو دست بردارید.
رابطه بین آسیب مو و هایلایت و رنگ کردن
بسیاری از بانوان به دلایلی عاشق هایلایت کردن موهای خود یا رنگ کردن آنها هستند. در حقیقت رنگ مو بر کورتکس مو تاثیر می گذارد و باشکستن بافت پروتئینی ملانین موجود در آن باعث تغییر رنگدانه پوست می شود. برای اینکه مواد شیمیایی موجود در رنگ به کورتکس مو تاثیر بگذارد، مقداری از کوتیکول مو را می شکافد کمه این عمر عامل اصلی صدمه دیدن موهای رنگ شده و هایلایت است. در یک مقایسه ساده می توان گفت:(( که از لحاظ صدمه به کوتیکول مو رنگ های طبیعی کم خطر تر از رنگ های مصنوعی و رنگ های مصنوعی کم خطر تر از هایلایت هستند.)) آرایشگرانی مانند خانم حضرتی تجربه خوبی در زمینه هایلایت و رنگ مو دارند و به خوبی از این مسئله آ اه هستند، به خاطر همین نیز پس از انجام هایلایت یا رنگ آمیزی با رنگ های مصنوعی برای جلوگیری از آسیب مو روش های ترمیمی را در پیش می گیرند و بیشتر از رنگ های طبیعی استفاده می کنند.
آسیب مو در اثر فر، اتو و سشوار مو
عموما شنیده اید که خانمی موهایش را فر یا صاف کرده و موهایش سوخته است. سوختن مو نوعی از آسیب مو است که تمامی قسمت های مو از ریشه تا کوتیکول را درگیر می کند. اما با چند روش ساده می توان جلوی آن را گرفت. برای جلوگیری از اینچنین آسیبی بهتر است هرز گاهی به موهای خود استراحت بدهید. اگر توان خرید اسپری های محافظ حرارتی مو را دارید، این کار را انجام دهید. محافظ حرارتی با ایجاد یک لایه محافظ هنگام فر یا صاف کردن موها جلوی سوختن مو را می گیرد. در تنظیم حرارت از پایین ترین حرارت استفاده کنید، درست است زمان بیشتری را از دست خواهید داد، اما در مقابل موهایتان آسیب نمی بیند. استفاده از ماسک های آبرسان به صورت هفتگی یا کراتینه ماهانه نیز می تواند در پیشگیری از آسیب مو موثر باشد.
آسیب مو در اثر پیچاندن و بافتن
در قسمت های قبلی اشاره کردیم که پیچاندن مو و بافت محکم آن به صورت مکرر باعث گسیختگی مو و آسیب به فولیکول یعنی ریشه مو می شود، اما بسیاری از خانم ها به این کار عادت دارند و بدون انجام آن حس آرامش نخواهند کرد. اگر شما هم بسیار به این کار عادت دارید، بهتر است هرزگاهی سبک بستن موی خود را تغییر دهید و در روز چند ساعت موهای خود را آزاد بگذارید. آزاد گذاشتن موها باعث می شود تا به ریشه مو هوا برسد و ریشه فرصتی برای ترمیم خود داشته باشد. علاوه بر این پیچاندن محکم موها می تواند، سر درد آور نیز باشد. اگر واقعا چنین امکانی را ندارید بهتر است از یک آرایشگر کمک بخواهید تا بهترین نرم کننده های مو را به شما معرفی کند. نرم بودن مو می تواند جلوی آسیب مو در هنگام کشیده شدن و پیچاندن را بگیرد.
رفتن به استخر و آسیب مو
مطمئنم تا به حالا نمی دانستید که کلر و نمک های ضدعفونی کننده موجود در آب استخر می تواند به پوست سر و ریشه مو آسیب برساند. در انتهای مو و نزدیکه ریشه مو غدد چربی، برای حفاظت از موها روغن می سازند. ارتباط مستقیم و مکرر مو با آب حاوی کلر باعث از بین رفت چربی و زبری موهای شما می شود. زبری بیش از حد مو می تواند باعث شکستگی مو و آسیب به کوتیکول موها شود. در ضمن اگر موهای شما هایلایت باشد یا داری رنگ زرد باشد با جذب نمک مس موجود در آب استخر کمی سبزه می شود، که ممکن است از لحاظ زیبایی نامناسب به نظر آید. برای اینکه موهای رنگ شده یا بدون رنگ شما به خاطر کلر دچار آسیب مو نشوند، پیش ازررفتن به استخر، بهتر است یک دوش خانگی بگیرید و موهای خود را با حوله یا پارچه ای نرم خشک کنید، به طوری که تمام رطوبت آن را نگیرید. پس از برگشتن از استخر نیز این کار را تکرار کنید تا موهایتان صدمه نبیند.
آسیب مو در اثر مصرف داروها و شیمی درمانی
متاسفانه سرطان یکی از بزرگترین مشکلات جهان امروزی است و بیشتر داروهای سرطان به خاطر دوز بالایی که دارند،منجر به تغییرات هورمونی در مو و صدمه به ریشه مو می می شوند. داروهای که آسیب مو در اثر استفاده از آن ها رایج است؛ عبارتند از: مهار کننده های آنزیم تبدیل آنژیوتانسین (ACE)، داروهای حاوی ویتامین A، داروهای ضد قارچ، آمفتامین ها، داروهای ضد افسردگی از جمله پاروکستین، فلوکستین و سرترالین، قرص های ضد بارداری، داروهای ضد عفونی کننده، مسدودکننده های بتا که پزشکان برای درمان مشکلات قلبی و گلوکوم از آن استفاده می کنند
رقیق کننده خون مانند هپارین (که ممکن است نام آن از شرکت به شرکتی متفاوت باشد) و وارفارین، داروهای کاهش دهنده کلسترول مانند کلوفیبرات، داروها کم کاری و پرکاری تیروئید، فاموتیدین (پپسید) و سایر داروهایی که برای درد معده مصرف می شوند، داروهای بیماری پارکینسون مثل ایزوترتینوئین، داروهای هورمونی ، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ناپروکسن، و استروئید ها است. برخی داروها و مواد شوینده از دانه یا خود گیاهان سمی درست می شوند که به مقدار بسیار اندک حاوی اسید بوریک، آرسنیک، بیسموت و تالیم هستند، در موارد خیلی نادر این داروها و شوینده ها هم می توانند منجر به آسیب مو و ریزش آن شوند. در این صورت می توانید برای رفع ریزش مو از شامپو ضد ریزش مو و شامپو تقویت کننده مو استفاده کنید.
آسیب مو در اثر صاف کردن مو
میدانم بسیاری از بانوان که الگوی فر موهای آنها در تیب سه یا چهار قرار دارد، تمایل شدیدی به صاف کردن موهایشان دارند، چون شانه کردن و کوتاه کردن موهای فرفری بسیار سخت است. صاف کردن مو نیز می تواند باعث آسیب مو شود. صاف کردن مو عموما به سه روش کراتینه کردن، گلت کردن و روش حرارتی یا ژاپنی انجام می گیرد. کراتینه کردن نه تنها برای موها زیانی ندارد، بلکه مفید است، اما این روش تاثیر بسیار کوتاهی دارد و نهایتا بعد از یک تا سه ماه اثر آن از بین می رود. روش گلت کردن و روش ژاپنی با استفاده از یک ماده شیمیایی، تا عمق مو و مدولار آن تاثیر می گذارند و با شکستن پیوندهای پروتئینی مو یک الگوی صاف را ایجاد می کنند.
اگر آرایشگر شما ماهر نباشد، این روش ها می تواند باعث تغییر هر سه لایه مو شود؛ که به معنای از دست دادن و سوختگی شیمیایی مو ها است. آسیب مو در اثر روش ژاپنی خیلی شدید تر از گلت کردن است و از این رو بهتر است برای انجام این کار سراغ سالن های حرفه ای بروید و خودتان این کار را در منزل انجام ندهید.